Dolar Nasıl Düşer ?
TL, Dolara ve Euro’ya karşı FED’in tahvil alımını azaltacağını ilk kez resmi olarak açıkladığı 22 Mayıs 2013’den beri hızlı biçimde değer kaybediyor. Değer kaybı 2013 yılında belirgin biçimde ortaya çıkmış olsa da asıl olarak pandemi sürecinde hızlı bir hal aldı.
Dolar’da 10.60 TL seviyesi aşıldı
Çarşamba günü ABD’den gelen enflasyon verilerinin beklenenden yüksek çıkması ile tetiklendi. Dolar, ABD Merkez Bankası’nın sıkılaştırma politikasını erkene çekme olasılığına karşı değerlenmeye başladı. Bu süreçte Dolar psikolojik sınır olan 10 TL sınırını aştı.
ABD’de faiz artışları, dış borcu fazla olan Türkiye gibi gelişen ekonomilerden fonların çekilmesi sonucunu doğuruyor. Bu durumda Türk Lirası’nı oldukça olumsuz etkiliyor.
Dolar 10.60 lirayı aşarak rekor kırdı. Yükselişte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz ile ilgili açıklamaları etkili oldu. Dolar son haftalarda neredeyse her gün yeni bir zirve görürken TL karşısında 2021 genelinde yüzde 40 yükseldi. Böylece TL dünyada ana para birimleri arasında dolar karşısında en hızlı eriyen para birimi oldu.
TL’de yaşanan değer kaybını daha rahat ifade edebilmek için:
TEDAVÜLDEKİ KAĞIT TÜRK LİRASI BANKNOTLARI:
200 TL+100 TL+50 TL+20 TL+10 TL+5 TL=385 TL
BANKNOTLAR TOPLAMI İLE
1 OCAK 2009 : 252 $
17 KASIM 2021: 36 $ alınabiliyor…
DOLAR NASIL DÜŞER ?
BAĞIMSIZ ve DOĞRU İNSANLARIN YÖNETTİĞİ BİR MERKEZ BANKASI
GÜÇLÜ BİR TÜRK LİRASI İÇİN BAĞIMSIZ BİR MERKEZ BANKASI ŞART.
Son yıllarda Merkez Bankası ve Hazine ve Maliye Bakanlığı korkunç bir yönetim sergiliyor. Sürekli değişen başkanlar, bakanlar, siyasetin gündemini meşgul eden tartışmalar…
Naci Ağbal’ın görevden alınmasından sonra ise yönetim ciddiyetini kaybetti. Merkez Bankası kendisine her ay yeni bir yıl sonu hedefi belirlemeye başladı. Kur arttıkça enflasyon çığ gibi büyümeye başladı. Türk Lirası döviz kurları karşısında resmen ezildi.
Bu gidişatın değişmesi için öncelikle siyasetin Merkez Bankası’nın bağımsız olduğunu söylemesi ve bu söyleminde ikna edici olması lazım. Daha sonra ise yönetime tecrübeli, uluslararası piyasalarda saygınlığı olan ve siyasetten bağımsız bir ismin gelmesi lazım.
Bu koşullar gerçekleşirse yakın zamanda Naci Ağbal yönetimiyle yaşadığımız kısa süren olumlu süreci tekrar yaşayabiliriz.
YABANCI YATIRIMCI
Naci Ağbal’ın görevden alınmasının ardından yabancı yatırımcı adeta pırını pırtısını toplayıp Türkiye’yi terk etti. Borsa İstanbul tarihinde ilk defa tüm BİST genelinde iki gün üst üste devre kesici yaşandı ve firmalarımız erirken döviz kurları ve altın değer kazandı. Yatırımcılar Türkiye ekonomisinin bağımsızlığına olan inancını kaybetti.
Merkez Bankası’nın bağımsızlığı sağlanıp; doğru adımlar atıldıktan sonra yabancı yatırımcılar ülkemize akın edecektir. Bunun için ekonomi yönetiminin ekstra bir çaba harcamasına gerek kalmayacaktır.
CARİ AÇIĞIN DÜŞÜRÜLMESİ
Türkiye ekonomisi 2020 yılında hızla yükselen döviz kurları, yanlış alınan kararlar ve covid-19 pandemisi gibi sebepler yüzünden cari açık verdi. Cari açık verilmesinin en büyük sebebi olarak ise döviz kurunda yaşanan artışı gösterebiliriz.
Türkiye’nin cari açık vermesinin en büyük sebebi enerji harcamalarıdır. Enerji harcamaları sıfır olsa bile cari açık versek de buna sebep olarak Covid-19 pandemisinin yarattığı uluslararası sıkıntıları gösterebiliriz.
Türkiye son zamanlarda enerji tarafından olumlu haberler alıyor. Üst üste bulunan doğalgaz ve petrol doğru bir şekilde ve ivedi olarak kullanıma hazır hale getirilirse cari denge 2015 döneminde olduğu gibi fazla verecek duruma gelecektir.
Dolayısıyla cari denge enerji harcamalarının kısılmasıyla sağlanırsa Türkiye’nin dışa bağımlılığı azalmış olur. Bu da dolarizasyonun azalmasını sağlar ve döviz kurları da eskisi gibi makul seviyelere düşer.
Sertaç Kevran
